Ses Kartı

Ses kartı anakarttakı ISA veya PCI veriyoluna takılan ve bilgisayarın ses kaydetmesini, işlemesini, ve çalmasını
mümkün kılan bilgisayar parçasıdır. Genel görünümü elektronik bir devre ve dışarı ile başlantının saglanabileceği
jak yuvalarından ibarettir. 

Ses kartlarının dört temel fonksiyonu : ses oluşturma(synthesizing) islevi, MIDI arayüzü, analog dan sayısala çeviri
(mikrofon aracılığıyla ses kayıdı vb.), sayısaldan analog'a çeviri (hoparlorden ses çıktısı vb.) şeklindeki işlemlerdir. 
Ses kartlarında ses oluşturmak için üç ana teknik kullanılır : FM (frekans ayarlaması), wavetable (örnek ses 
kullanımı),ve fiziksel modelleme.

Günümüzün fabrika standartı ses kartı Creative Lab'ın Sound Blaster 'larıdır. Hatta çogu insan bu markayı genel
bir terim olarak kullanır. Geçmişte yapılmış çoğu ses kartı, yazılım desteğinin geniş olmasından dolayı, Sound Blaster
uyumlu olarak üretilmiştir. Geçmişte ses kartları ISA yuvaları icin uretilirken, artık PCI yuvalarının gelişmiş özellikleri
ve daha az islemci ihtiyaçları göz önünde bulundurularak PCI yuvalarına göre üretilmektedir. Hatta günümüzde
kimi anakart üreticileri ses kartlarını anakartların kendi üstlerinde (on-board) olarak üretmektedirler.

Ses kartı bilgisayardaki dijital ses verilerini analog ses sinyallerine,analog ses sinyallerini de bilgisayarda işlenebilecek dijital sinyallere dönüştürür.Ses kartları anakartın genişleme yuvasına takılır.Bilgisayarda ses kartı olmaması bilgisayarın çalışmasını engellemez.Sadece ses ile ilgili işlemler yapılmaz.Ses kartları anakartın PCI veya ISA slotuna takılır.ISA Slotuna takılan ses kartları günümüzde kullanılmamaktadır.Günümüzde anakartların çoğunda ses kartları anakartla bütünleşiktir(onboard).

Mikrofon ya da bir müzik aygıtından girilen sesler,bilgisayar ortamında ses kartı ile işlenmektedir.Bazı ses kartları ses kaydederken aynı anda ses de çıkarır,bu tür ses kartları “full-duplex” olarak nitelendirilir.

Ses Kartları aşağıdaki üç tekniği kullanır.

Örnekleme:

Dış ortamlardan girilen analog ses sinyalinin bilgisayarda kullanılabilmesi için dijital sinyallere dönüştürülmesi gerekir.Analog sinyalin dijital sinyale dönüştürme işlemine örnekleme denir.Ses kartının örnekleme bit sayısı arttıkça ses kalitesi ve ses kaydı veri miktarı artar.

Frekans Modülasyonu (FM):

Frekans modülasyonu yeni sesler üretir.FM sentezleyicileri sesi,taşıyıcı olarak adlandırılan ikinci bir ses dalga formu ile birleştirir.İki dalga formunun frekansları birbirine yaklaştığında karışık bir ses dalga formu oluşur.FM sentezinin amacı bir müzik enstrümanının sesini dalga formunu elde etmektir.

Dalga Tablosu (Wave Table) :

Dalga tablosu yöntemi,müzik aletlerinin sesini çıkarırken müzik aletlerinin gerçek seslerinden yararlanır.Dalga tablosu yöntemi önceden kaydedilmiş sesleri birleştirerek müzik oluşturur.Bu müzik aletlerinin sesleri üretim sırasında ses kartının silinemez belleğine kaydedilmiştir.

Gelişmiş ses kartları yardımıyla bilgisayara sesle kumanda etme olanağı da çıkmıştır.Gelişen ses kartları teknolojileri,ses algılama (voice recognition) programlarını kullanarak okunanları metne çevirebilir.

Ses Kartı Nasıl Çalışır ?

Bilgisayarın çevre birimlerinden girilen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılır.Ses kartının analog dijital çeviricisi (ADC) tarafından analog ses sinyallerini dijital ses sinyallere dönüştürür.Dijital hale dönüştürülmüş ses sinyalleri DSP’ye aktarılır.Bu birim tarafından veriler işlenir.DSP verileri anakartın veri yoluna iletir.Bu dijital veriler mikroişlemci tarafından işlenir ve depolanması için depolama birimlerine aktarılır.

Bilgisayardaki ses verilerini dinlemek için dijital ses verilerini depolama aygıtlarında okunur,mikroişlemciye aktarılır ve ses kartındaki DSP’ye iletilir.DSP veriyi çözer.Çözülmüş veri ses kartının Dijital analog çeviricisi(DAC) tarafından anolog ses sinyallerine dönüştürülür ve ses kartının çıkışna aktarılır.